Witaminy i składniki mineralne, które mogą pomóc w Hashimoto

Witaminy i składniki mineralne, które mogą pomóc w Hashimoto

Odpowiednia dieta w chorobie Hashimoto wpływa nie tylko na masę ciała, ale stanowi nieodłączny element procesu leczenia. Planując taką dietę warto szczególną uwagę zwrócić na kilka składników mineralnych i witamin: żelazo, cynk, selen, magnez, witaminę B12 i witaminę D3.

Są to składniki o szczególnym znaczeniu dla pracy tarczycy, a ich niedobór jest niestety bardzo powszechny wśród osób z Hashimoto, co może nasilać objawy choroby. Problemem jest nie tylko zwiększone zapotrzebowanie, ale również gorsze wchłanianie. Przez to realizacja zapotrzebowania na te składniki wraz z dietą bywa utrudniona i potrzebna jest odpowiednia suplementacja.

Żelazo a Hashimoto

Żelazo, mimo oczywistych skojarzeń z układem krwionośnym ma również dość duży wpływ na pracę tarczycy. Jego niedobór skutkuje spadkiem wydzielania hormonów tarczycy i blokowaniem przemiany T4 w aktywną T3, wzrostem stężenia TSH. Zwiększa też ryzyko rozwoju wola tarczycy oraz wiąże się z koniecznością zwiększenia dawki leku w związku z większym zapotrzebowaniem na lewotyroksynę.

Okazuje się, że nawet 60% osób z niedoczynnością tarczycy ma niedobory żelaza. Jest to związane ze zwiększonym zapotrzebowaniem, niewłaściwą dietą, ale też zmniejszoną kwasowością żołądka, co zaburza wchłanianie żelaza.

Pokarmowe źródła żelaza to: jaja, wątróbka, mięso, ryby, nasiona roślin strączkowych, amarantus, pestki dyni, buraki i natka pietruszki.

Wchłanianie żelaza warto wspomóc witaminą C, dodając jej dobre źródła do potraw bogatych w ten składnik mineralny. Trzeba też wystrzegać się popijania posiłków herbatą i kawą, bo to znacznie zmniejsza przyswajanie wielu składników mineralnych, w tym żelaza.

Czy w Hashimoto suplementacja żelaza jest zawsze potrzebna?

Nie, nie zawsze, ale warto to sprawdzić robiąc badania krwi (morfologia, stężenie żelaza i ferrytyny). W przypadku niedoboru lekarz zaproponuje odpowiednią dawkę. Suplementując żelazo trzeba koniecznie pamiętać o kilkugodzinnym odstępie między przyjęciem tabletki na tarczycę, a połknięciem suplementu, ponieważ związki żelaza zmniejszają wchłanianie lewotyroksyny.

Cynk a Hashimoto

Podstawowym zadaniem cynku w kontekście pracy tarczycy jest uczestnictwo w przemianie nieaktywnej tyroksyny (T4) do aktywnej trójjodotyroniny (T3). Dodatkowo jest też niezbędny do produkcji TSH oraz uwalniania TRH i hormonów tarczycy. Działa też przeciwzapalnie i reguluje funkcje układu odpornościowego, którego działanie w Hashimoto jest niewłaściwe.

Niedobór cynku dotyczy znacznej części chorych z niedoczynnością tarczycy i Hashimoto oraz nawet 25-30% ludzi na świecie. Skutkuje to spadkiem stężenia hormonów tarczycy, wzrostem poziomu przeciwciał anty-TPO, zaburzeniami w gospodarce lipidowej oraz słabszą odpornością. O niedoborze cynku może też świadczyć przewlekłe zmęczenie, zaburzone odczuwanie zapachu i smaku, a także słaba kondycja włosów i paznokci.

Pokarmowe źródła cynku to: mięso, owoce morza, nasiona roślin strączkowych, kasza gryczana, orzechy i pestki dyni.

Czy suplementacja cynku jest niezbędna?

Mimo, że badacze obserwują liczne korzyści wynikające z suplementacji cynku, m.in. regulacja stężenia hormonów tarczycy i TSH oraz spadek poziomu przeciwciał anty-TPO, to jest ona potrzebna tylko w przypadku stwierdzonego niedoboru. Dlatego warto to sprawdzić, wykonując odpowiednie badanie.

W czasie suplementacji cynku trzeba pamiętać o 2 zasadach: nie łączyć suplementów cynku i selenu oraz przyjmować go 2 godziny przed lub po posiłku.

Selen a Hashimoto

Selen to mikroelement, który wchodzi w skład wielu kluczowych enzymów, w tym również dejodynaz, czyli enzymów niezbędnych do przemiany nieaktywnej tyroksyny (T4) do aktywnej trójjodotyroniny (T3). Dodatkowo, selen jest silnym przeciwutleniaczem oraz odgrywa dużą rolę w funkcjonowaniu układu odpornościowego.

Osoby z Hashimoto bardzo często borykają się z niedoborem tego składnika. Tarczyca jest głównym magazynem selenu w naszym organizmie, więc postępujące niszczenie tarczycy w przebiegu choroby dodatkowo nasila jego niedobór.

Pokarmowe źródła selenu to: orzechy brazylijskie, ryby i owoce morza, mięso.

Warto chwilę pochylić się nad orzechami brazylijskimi jako potencjalnym doskonałym źródłem selenu. Do niedawna uważano, że zjedzenie 2-3 orzechów brazylijskich w 100% realizuje zapotrzebowanie na ten składnik mineralny. Okazało się, że nie jest aż tak dobrze. Zawartość selenu w produktach jest ściśle związana z zasobnością gleby w ten składnik.

Niestety orzechy brazylijskie dostępne na polskim rynku pochodzą głównie z Boliwii, Peru i Brazylii, czyli krajów, w których gleba jest uboga w selen. W związku z tym zjadanie 2 orzechów brazylijskich realizuje jedynie około 10 % zapotrzebowania na selen, co oczywiście w dalszym ciągu jest dobrym wynikiem.

Czy suplementacja selenu w Hashimoto jest niezbędna?

Badania wykazały, że odpowiednia suplementacja selenu daje dobre wyniki u osób z Hashimoto. Powoduje spadek poziomu przeciwciał anty-TPO oraz zmniejsza stan zapalny.

Suplementy selenu najlepiej przyjmować na czczo, jako samodzielny preparat lub w połączeniu z witaminą E, która zwiększa jego wchłanianie. Oczywiście trzeba też pamiętać, żeby nie łączyć go z cynkiem, który znosi działanie selenu.

Warto jednak podkreślić, że zarówno niedobór, jak i nadmiar może być niebezpieczny dla zdrowia. Dlatego rozpoczęcie suplementacji powinno się poprzedzić odpowiednimi badaniami.

Magnez a Hashimoto

Magnez to składnik mineralny, którego niedobór zmniejsza wrażliwości tkanek na insulinę, co przy towarzyszącej chorobie Hashimoto zwiększa ryzyko wystąpienia insulinooporności.

U większości osób z Hashimoto, szczególnie jeśli prowadzą stresujący tryb życia, a także piją dużo kawy, suplementacja magnezu będzie niezbędna. Zrealizowanie zapotrzebowania na ten składnik z dietą w takich warunkach jest znacznie utrudnione.

Suplementy magnezu należy przyjmować kilka godzin po leku na tarczycę, najlepiej przed snem, co przy okazji ułatwi zasypianie.

Pokarmowe źródła magnezu to: produkty zbożowe (kasza gryczana, ryż), orzechy i pestki dyni, kakao, banany i nasiona roślin strączkowych.

Witamina B12 a Hashimoto

Niedobór witaminy B12 dotyczy nawet 40% osób z niedoczynnością tarczycy i Hashimoto. Skutkuje to niedokrwistością megaloblastyczną, która podobnie jak Hashimoto ma podłoże autoimmunologiczne, oraz wytwarzaniem nieaktywnej formy T3, czyli rT3.

W związku z często występującą niewystarczającą kwasowością żołądka u osób z Hashimoto wchłanianie tej witaminy jest znacznie ograniczone, co dodatkowo zwiększa ryzyko wystąpienia niedoboru.

Pokarmowe źródła witaminy B12 to: jajka, mięso i ryby.

Osoby szczególnie narażone na niedobory witaminy B12, to wegetarianie i weganie, ponieważ źródłem tej witaminy są tylko produkty odzwierzęce. Dlatego każda osoba na diecie bezmięsnej powinna zwrócić szczególną uwagę na kontrolowanie stężenia tej witaminy oraz włączyć odpowiednio dobraną suplementację.

Witamina D3 a Hashimoto

Witamina D3, to bez wątpienia wyjątkowa witamina. Jest prohormonem, którego receptory znajdują się w praktycznie każdej komórce. Odgrywa więc kluczową rolę w większości procesów zachodzących w naszym organizmie.

Niestety nawet 95% Polaków ma niedobór witaminy D3. Jej niewystarczająca ilość zwiększa poziom przeciwciał anty-TPO, blokuje przemianę nieaktywnej T4 w aktywną T3, zwiększa poziom przeciwciał, nasila proces autoimmunizacji tarczycy oraz jest jedną z przyczyn rozwoju choroby Hashimoto.

Pokarmowe źródła witaminy D3 to: tłuste ryby, jaja i wątróbka.

Jednak najlepszym jej źródłem jest synteza skórna, ale mocno zależy od stopnia nasłonecznienia oraz naszej ekspozycji na Słońce.

Dlatego właściwie u każdego chorego z Hashimoto, i nie tylko, potrzebna jest całoroczna suplementacja. Trzeba jednak pamiętać o okresowym badaniu stężenia tej witaminy we krwi. Pozwoli to odpowiednio dopasować wielkość dawki.

Tekst przygotowany przez Iwonę Pawłowską, dietetyka DietaHashimoto.pl - strony z poradami, przepisami i dietami dla osób z Hashimoto.